معرفی تفصیلی سفرنامه ی تلگرافچی فرنگی

author

Abstract:

سفرنامه­ ها به عنوان بخشی از رسانه ­ی فرهنگی، حاصل تلاش و کنجکاوی­های شخص سفرنامه­ نویس است که مشاهدات و تجربیات خود را از یک فرهنگ ناشناخته و بیگانه به فرهنگ خود و همزیستانش منتقل می­کند. سفرنامه ­ها از آنجایی که غالباً بدون سفارش و دستور از بالادست به نگارش درمی­ آیند، حاصل ذوق و سلیقه و خودانگیختگی­های درونی سفرنامه­ نویس است که در سفر به چشم خود دیده و در حَضَر آنها را بازنمایی و بررسی و به رشته­ ی تحریر درآورده­ است. از این رو، در سفرنامه­ ها معمولاً ریزبینی، تیزبینی و نکات ظریفی وجود دارد که ممکن است بیننده ­ی معمولی را بیش از کتاب­های تاریخی و گزارش­ گونه و سلطانیات (نامه های درباری) ـ که با سفارش دیوان­سالاران توسط منشی­ های درباری نوشته شده ­اند ـ آگاه سازد و می­ تواند برای هر مخاطب و پژوهشگر دیده­ وری، باورپذیرتر و نزدیک­تر به واقعیت باشد، با اطمینان به آن مراجعه کند و از داده­ های آن بهره برد. سفرنامه­ ی بی­نام تلگرافچی فرنگی نیز از ویژگی­ های فوق بی­ بهره نیست؛ افزون بر این، چون سفرنام ه­ای ناشناخته است و تاکنون کمتر کسی به آن توجه کرده، می ­تواند اهمیت موضوع و ضرورت نگارش مقاله در این زمینه را نیز توجیه کند. این مقاله با روش توصیفی و تحلیلی، ضمن معرفی سفرنامه­ ی فوق ـ که گزارش منحصر به­ فردی از وضعیت شهرها، روستاها و راه­های ارتباطی ایران در اواخر حکومت قاجار، برای مکان­یابی مسیر سیم­های تلگراف از تهران تا بوشهر و بالعکس است ـ به مقایسه­ ی تطبیقی این سفرنامه با سایر سفرنامه­ های شناخته شده می­پردازد؛ به­ ویژه سفرنامه­ هایی که در عصر قاجاریه نوشته شده ­است. در این مقاله، افزون بر اهمیت تاریخی و جغرافیای تاریخی ایران در آن زمان از نظر ثبت و ضبط آبادی­ها و روستاهای بین راه، به صورت ضمنی به موضوعات پیرامونی و مرتبط با آن نیز اشاره­ می­ شود. نتایج حاصل از این مقاله نشان می­دهد که گسترش این رسانه­ ی ارتباطی (تلگراف) ـ که به دلایل بهره­ برداری و حفظ منافع اقتصادی و سیاسی دولت استعمارگر و ابرقدرت آن زمان یعنی انگلستان به وجود آمد ـ چگونه به ضد خود یا به گفته­ ی هگل، به آنتی­ تز خود تبدیل و ابزاری شد برای ایرانیان آن عصر تا به سرعت اخبار را از مرکز به شهرستان­ های دوردست و بالعکس منتقل سازند. بی شک می­ توان این رسانه را یکی از دلایل رشد و بیداری مردم ایران در اواسط و اواخر دوره ­ی قاجار پنداشت که درنهایت به جنبش اصلاحی مشروطه منجر شد.  

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

معرفی تفصیلی مشوش نامه ی سدیدالسلطنه کبابی

مشوش نامه که مجموعه ای است از نمونه های سرایش بیش از یکصد و شصت شاعر هم روزگار سدید ، گرچه از نظر محتوایی و سبک شناسی دنباله و رونوشتی از شعر و سبک و سیاق شاعران گذشته و قرون میانه ی ایران بوده که حرف تازه ای نداشته و ارزش زیبایی شناختی قابل ملاحظه ای نیز ندارد ، اما به لحاظ اینکه تعدادی شعر اجتماعی و میهنی یا با لفظ و لحن همان زمان « وطنی » را در دل خود جای داده و بسیاری از شاعران گم نام و ناش...

full text

معرفی تفصیلی مشوش نامه ی سدیدالسلطنه کبابی

مشوش نامه که مجموعه ای است از نمونه های سرایش بیش از یکصد و شصت شاعر هم روزگار سدید ، گرچه از نظر محتوایی و سبک شناسی دنباله و رونوشتی از شعر و سبک و سیاق شاعران گذشته و قرون میانه ی ایران بوده که حرف تازه ای نداشته و ارزش زیبایی شناختی قابل ملاحظه ای نیز ندارد ، اما به لحاظ اینکه تعدادی شعر اجتماعی و میهنی یا با لفظ و لحن همان زمان « وطنی » را در دل خود جای داده و بسیاری از شاعران گم نام و ناش...

full text

تحلیلی بر مردم نگاری جامعه ایرانی عصرصفوی به روایت سیاحان فرنگی بررسی موردی: سفرنامه پیترو دلاواله

روزگار صفویان از نگاه جامعه­شناسی و انسان­شناسی شایسته توجه فراوان است. دوره­ای که در آن بنیان­های اجتماعی، مذهبی، تاریخی و جغرافیایی این مرز و بوم دستخوش دگرگونی­های فراوان گردید. پژوهش حاضر، به بررسی یکی از مهم‌ترین سفرنامه­های دوره صفوی یعنی سفرنامه دلاواله پرداخته تا ضمن بیان گزارشی ملموس از وضعیت اجتماعی ایران عصر صفوی به تحلیل مردم­نگاری ایرانیان آن روزگار نیز بپردازد. هدف مقاله پاسخ به ا...

full text

تبعات تقلیل فضای انتزاعی در برنامه ریزی شهری به نقشه ی طرح تفصیلی در شهر شیراز

       در این پژوهش فضا بسان ظرفی خنثی و فاقد تأثیر درک نمی­شود، بلکه فضا به­سان محتوایی آگاهی­بخش به انسان­ها فهم شده است. به­عبارتی دیگر زمان در چارچوب فضا متصلب و هر نوع درکی از فضای اجتماعی، مستلزم فهمی تاریخی و آگاهی از اراده انسان است. هدف پژوهش رمزگشایی سازوکارهای مؤثر بر تولید فرم­ شهری «طبقاتی و بی­قواره»، کارکرد «مصرف­گرای سوژه­ساز» و گسست ساختاری «تعاملات اجتماعی» در شیراز است. جریان...

full text

معرفی و نقد کتاب: ایران و روسیه در بازی بزرگ، سفرنامه ها و شرق شناسی

از قرن هیجدهم به بعد، سفرنامه‌های مسافران روس برای شناخت سرزمین‌های شرقی و تعیین اهداف و روش‌های مناسب برای روسیه تزاری، نقشی مهم داشتند. کتاب "ایران و روسیه در بازی بزرگ، سفرنامه ها و شرق شناسی" نخستین کتابی است که 200 سفرنام? روسی را که دربار? ایران نوشته شده و در قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم منتشر شده، تحلیل می‌کند. این کتاب دریچه‌ای منحصر به فرد را به سوی تاریخ ایران عهد قاجار (1797-1925)...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 10  issue 15

pages  76- 87

publication date 2018-07

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

No Keywords

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023